UKRAINA - BÀI HỌC VỀ TỰ CƯỜNG

Từ quốc gia giàu tài nguyên, có tiềm năng phát triển hàng đầu ở khu vực Đông Âu, Ukraine đã đi xuống trong nhiều năm gần đây do những bất ổn chính trị kéo dài, không lối thoát. Ý định gia nhập NATO gây căng thẳng ba bên giữa Ukraina – Nga và phương Tây khiến quốc gia này càng rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan”. Hơn bao giờ hết, cuộc khủng hoảng ở Ukraina ho thấy bài học về giá trị độc lập, tự cường của một quốc gia.

Trước hết phải thấy rằng, với một quốc gia có địa chính trị quan trọng đặc biệt. Nước này nằm ở cửa ngõ giữa Đông và Tây Âu. Đây được coi là con đường huyết mạch để phương Tây có thể tiến sâu vào không gian hậu Xô Viết. Vậy nên, cả Nga và phương Tây đều tìm mọi cách để duy trì, tăng cường ảnh hưởng của mình tại Ukraina.

Những bất ổn chính trị kéo dài hiện nay ở Ukraina cũng xuất phát từ những vấn đề lịch sử. Từ sau khi Liên bang Xô Viết tan rã, trong nội bộ Ukraina đã có sự xuất hiện hai xu hướng mâu thuẫn nhau: thân Nga và thân phương Tây. Như vậy không chỉ bên ngoài mà chính trong lòng phương Ukraina cũng đã tồn tại mâu thuẫn Đông – Tây, nhân tố chi phối tới những bất ổn, khủng hoảng chính trị kéo dài ở nước này.

Với vị trí địa chính trị và vấn đề nội tại như vậy, rõ ràng Ukraina nên duy trì chính sách đối ngoại tự chủ, dung hoà lợi ích của cả Nga và phương Tây. Trong mối quan hệ này, dù ngả theo phương Tây hay Nga cũng sẽ làm cho mâu thuẫn bùng lên. Vậy nên, việc Ukraina có ý định gia nhập NATO đương nhiên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của Nga, nhất là việc hạn chế sự ảnh hưởng, tiến sâu của NATO vào không gian hậu Xô Viết.

Vị trí địa chính trị của Ukraina có những điểm tương đồng với Việt Nam, nơi cạnh tranh chiến lược của các nước lớn. Để có sự ổn định chính trị để phát triển kinh tế, Ukraina phải có chính sách đối ngoại linh hoạt, khéo léo trên nguyên tắc độc lập, tự chủ.