Phiên xử vụ án ở Đồng Tâm: "Kín" hay "Mở"?

Ngày 25/8, TAND TP. Hà Nội cho biết ngày 07/9/2020 sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 29 bị cáo trong vụ án giết người, chống người thi hành công vụ ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 10 ngày với sự tham gia của hơn 30 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 29 bị cáo tại phiên tòa. Đây là vụ án cực kỳ nghiêm trọng, do một nhóm chống đối ở Đồng Tâm gây ra trong một thời gian dài, mất nhân tính. Đỉnh điểm của vụ án là các đối tượng đã dùng xăng thiêu sống 3 cán bộ công an trong lúc làm nhiệm vụ

Phản ánh về vụ việc BBC Tiếng Việt có bài viết "Đồng Tâm: Vụ án để lại nỗi đau cho dân tộc Việt Nam" nói về ý kiến của nhóm luật sư bào chữa cho nhóm "khủng bố" ở Đồng Tâm. Các luật sư đặc biệt là LS lê Văn Hòa và Ngô Anh Tuấn bóng gió rằng đây sẽ là phiên tòa vắng mặt người thân và gia đình bị cáo sẽ không được tham gia. Và rằng các luật sư gặp khó khăn trong việc tiếp cận tài liệu cũng như tiếp xúc với thân chủ. Công bằng mà nói thái độ của 2 luật sư này có phần e dè và đúng mực hơn so với các luật sư khác khi phản ánh vụ việc.

Điều này cũng là dễ hiểu bởi vì các chi tiết phạm tội đã quá rõ ràng, được phản ánh không chỉ trong cáo trạng của VKS mà còn cả trên báo chí, truyền thông; các đối tượng đã nhận tội và được ghi âm, ghi hình có sự giám sát của cơ quan chức năng và các luật sư. Thậm chí những tên cầm đầu còn khai nhận tội trên truyền hình. Với những lý do trên thì việc bào chữa cho các bị cáo của các luật sư chỉ mang ý nghĩa thủ tục và góp phần đánh bóng tên tuổi của họ mà thôi.

Có lẽ bản thân BCC cũng hiểu rõ việc này, do đó trong bài viết họ chỉ đề cập đến 2 vấn đề mang tính tiểu tiết chứ không phản ánh bản chất của vụ án, đó là (1) xét xử "Kín" hay "Mở", và (2) là việc tiếp cận hồ sơ và thân chủ của các luật sư.

Trả lời BBC luật sư Lê Văn Hòa nói rằng: "về mặt luật pháp, đây là vụ án xét xử công khai. Nghĩa là bất cứ công dân nào quan tâm cũng có quyền tham dựdự. Nhưng theo ông thì trong phiên tòa tới đây sẽ chỉ những người triệu tập mới được tham dự, trong đó chưa chắc bao gồm nhân thân các bị cáo".

Chúng ta có thể thấy rằng, đây là vụ án xét xử công khai, nhưng không phải ai cũng có thể được vào tham dự vì đây là vụ việc cực kỳ nghiêm trọng, xâm hại đến an ninh quốc gia vì các đối tượng có liên quan đến khủng bố. Vì thế việc thắt chặt an ninh là điều vô cùng quan trọng. Đối với vợ của Lê Đình Kình là Dư Thị Thành và con dâu là Nguyễn Thị Duyên nếu là những đối tượng cực đoan rất có thể sẽ không cho tham gia phiên tòa để đảm bảo an ninh, an toàn của phiên tòa.

Tham gia trả lời BBC 2 luật sự Lê Văn Hòa và Ngô Anh Tuấn đều nói rằng việc "tiếp xúc với các thân chủ và tiếp cận hồ sơ đều gặp khó khăn, phải trải qua nhiều lần kiến nghị đến các cơ quan liên quan". Đây quả thực là lời nói dối trơ trẽn, vì cách đây 2 tháng các luật sư tham gia bào chữa đã có trong tay hồ sơ vụ án và chính các luật sư này đã sử dụng các tình tiết khai thác trong hồ sơ để tung lên facebook nhằm thăm dò dư luận và để có được sự tư vấn của các "luật sư mạng".

Dù có nói gì đi chăng nữa, cuối cùng thì công lý cũng sẽ phải được thực thi, việc xử lý nghiêm các đối tượng sẽ là bài học để răn đe những người nào đã và đang có ý định vi phạm pháp luật như các đối tượng. Việc xử lý nghiêm các đối tượng sẽ làm dập tắt tham vọng làm nhiễu loạn dư luận của các thế lực thù địch đang hướng tới từ đó tạo niềm tin của quần chúng nhân dân đối với sự nghiêm minh của pháp luật.